امروز بعد از مدت‌ها تنها برای قدم عصر از خانه بیرون زدم. سرکوچه ماری را از دور دیدم و بعد دور زدم در جهت مخالف! دعا کردم مرا ندیده باشد که بگوید بشکند این دست بی‌نمک. دوهفته پیش مرا توی خیابان دید و گفت چشمهایت شبیه مصری‌هاست چون من چندسال باهاشان زیسته‌ام. خندیدم و همین حدس نادرستش آغاز سی‌دقیقه مکالمه و رد و بدل کردن داستان زندگی شد.آنقدری مهربان بود که برای تی‌پارتی جمعه‌ها با همسایه‌ها دعوتم کرد. حالا من عوضی راهم را کج کرده بودم که وقفه در روال پیاده‌روی و ضربان قلبم نیفتد. آه ماری مهربانم امیدوارم مرا ببخشی. حالا نیاز کمی به آدم‌ها و نیاز مفرطی به خودم دارم. ماه را توی آسمان روشن دیدم و از کنار خیابان و مسیر کم‌آدم و پرماشین شروع کردم به قدم. پنج دقیقه از وقت ارزشمندم را به چیزی گوش دادم که شلوغی خیابان‌های عصر نگذاشت یک‌کلمه‌اش را بفهمم. از این قضیه دلخور شدم و تصمیم گرفتم یک چیز آشنا انتخاب کنم. دلم برای دویدن تنگ شده بود. پلی‌لیستی که آن‌روزهای دور، مخصوص اوقات دویدن درست کرده بودم انتخاب کردم. یک مشت آهنگ آپ‌بیت و تو میتونی و هیچی مهم نیست حال‌خوب‌کن …چه دور می‌نمود آن روزها!؟ چرا آهنگ‌‌ها حاوی چیزهایی فراتر از آهنگ بودند؟ مثلا اینکه وقتی کیتی‌پری میخواند نه فقط خود ترانه، که اینکه کجای مسیر بودم، نفسم تازه بود یا بریده. نیمکت‌ها و رنگ آب و منظره‌ی پیش رو و میزان نور و زردی یا سرسبزی درخت‌ها بسته به فصل و حتی بوی آن قسمت از مسیر هم مرور می‌شد. وقتی لینکین پارک میخواند ایت دازن ایون متر هو هارد یو ترای و ایون دو آی تراید ایت آل فل اپارت… من از آن قسمتی عبور میکردم که کمپ بی‌خانمان‌‌ها بود و این همزمانی انگار موزیک متن همان تکه از زندگی آن آدم‌ها بود. شبیه فیلم‌ها. بعد نوبت به آهنگی رسید که همزمان بود با عبورم از یک سالن تئاتر نقلی. که هیچوقت نشد یک عصر دلگیر بروم و روی صندلی‌های قرمزش فرو بروم و خودم را یک تیارت پیزوری با اکتور‌های ناشی مهمان کنم. بعد نوبت آهنگی شد که از کنار غازهای وحشی میگذشتم که حسابی پررو و همیشه دنبال غذا بودند و زمین را با فضولاتشان سبز لجنی کرده بودند. و بعد جایی که به طور اسرارآمیزی همیشه بوی وید میداد و ما نه بوته‌اش را یافتیم نه شخصی که آنجا را به وید معطر می‌کرد. نهایتا اسم محل را آستانه گذاشتیم (کاش واضح باشد از آن جهت که در آستانه بوی علف می‌آید) بعد به خودم آمدم. دیدم با همین شنیدن و زنده‌شدن خاطرات عجین با موسیقیِ آن لحظات، دوپامین و سروتونین و اندورفین ریخته بود توی رگ‌هام. انگار که همین حالا از سه‌مایل دوی نفس‌گیر برگشته باشم خانه، تا ریشه‌ی موهام خیس عرق شده بود و نفس‌هام بریده بود. نمیدانم این قدرت موسیقی بود یا ذهن فریبکار یا بهار…هرچه که بود نیاز عمیقی به تکرارش دارم.
حالا نیمی‌م خیال بود و نیمی‌م جنون. اردیبهشت بود. نیمه‌ی فصلی که مثل نبات انگار که سبز بودن وظیفه‌ام باشد. مانیای بهار بیدارم کرده بود. بوی شکوفه های گیلاس و گلابی را توی خواب هم استشمام میکردم. می‌توانستم ساعتها به گلهای درشت مگنولیا خیره شوم. سبز و آبی، ترکیب متناسب پنجره های رو به بهار بود. پنجره را که باز میکردی بوی تلخ و مطبوع شهوت توی هوا موج میزد. بوی پستان‌های پروار و مادیان‌های فحل. آنقدری بهار تویم رخنه کرده بود که هفت بار و هفت روز متوالی خودم را آزموده بودم. که باردار نباشم. و نبودم. هرچه بود فقط نشانه های پرشدن از حیات بود. دلم می‌خواست تنم همیشه بوی شبهای اردیبهشت بدهد. بوی حیات برهنه. بوی میل زیاد. میخواستم این رهایی و سرمستی را کش بدهم. همیشه همینقدر سرخوش و مفتون باشم. بی واهمه. سبک‌سر اما بی‌شکست. از هیچ چیز ابایی نداشته باشم. همه چیز را اجابت کنم. همه کس را ببینم و بخواهم. روز توی آغوش یک نفر. شب میان بازوان کسی دیگر. مثل گرده‌ی گل. نسیم هرجا که خواست ببردم. مثل پروانه‌ها. هرجا پسند کردم لحظه‌ای بمانم و چیزی برگیرم و بروم. مثل شبنم. شب روی گلبرگی باشم و صبح بخار شوم توی هوا. انگار که نبوده‌ام. شب باز ببارم. بلغزم توی خاک. هماغوش دانه‌ای شوم. سوار گردش و تناوب حیات. هرجا دست نامرئی طبیعت خواست بکشاندم. هرچه بوده‌ام بی اهمیت باشد. هرچه میشوم همان باشم. انگار که هیچ چیز هیچوقت اهمیتی نداشته. هیچ چیز قرار نبوده خراب یا درست شود. چرا که هیچ‌چیز مانا نیست. همه‌ی اجزایم دریابد که منظور حیات، اتصال ِشدن‌هاست. شوریدگی از پس شدن‌ها. و شیدایی مدام. گویی که همه چیز درست همانطور است که باید باشد. آه اما. آه. که هیچ حالی دیر نمی‌پاید.
زندگی، اونموقعاش که بک‌سپیس می‌زنی واژه‌هاتو قورت میدی و به خودت نهیب می‌زنی رها کن مومن! و بازی منتهی‌العافیه رو با دست باز به سکوت می‌بازی.
تکرار صبح. تکرار کودکی که کنار مادر نیمه خوابش صبورانه و نجیبانه آنقدر می‌نشیند و بازی میکند تا بالاخره مامان بر رخوتش غلبه کند و برخیزد. تکرار پنجره. تکرار پرده‌هایی که کنار می‌روند تکرار نور که جاری می‌شود. تکرار سلام در آینه . و آب. تکرار بهار با صدای هایده. تکرار چای و گل سرخ و بهارنارنج. تکرار آرد و شیر و کره و تخم‌مرغی که به پن‌کیکی تبدیل شود که کودک به یک گاز نصفه‌اش بسنده کند . فلذا تکرار نان و پنیر. و گاهی تکرار ناموفق تمام خوراکی‌های موجود. سپس تکرار شکرگذاری. تکرار بازی. تکرار قدرت‌نمایی بلامنازع در کاویدن تمام کشو‌ها و کمدها و جابجایی اشیا در گوشه گوشه‌ی خانه. تکرار پیدا کردن اشیای مختلف در نامتعارف‌ترین جای ممکن: بالش کنار وان حمام، آقاخرگوشه توی کابینت، سیم شارژر توی ماشین لباسشویی. تکرار آب‌تنی و خنده. (و این طولانی‌ترین تکرار روز…) تکرار چشم‌های خمار و شیر و خواب نیمروز. تکرار تلاش مادری برای خواب نیم‌بند. تکرار تمام ناتمامها. تکرار اتمام خواب. تکرار هم‌سفرگی با کودکی نرم و گرسنه. تکرار پیاده‌روی عصر. تکرار تجربه‌ی دنیا با طفلی که همه چیز برایش حکم بار اول را دارد. تکرار شگفتی در لمس و بو و صداهای تکراری. تکرار تاتا اباسی و سرسره. تکرار خانه. تکرار حالا شام چی بپزم. تکرار یک‌شام نصفه نیمه. تکرار جمع‌کردن غذا از کوچکترین درزهای ممکن میز و صندلی و زمین و موها و اعضای بدن بچه. تکرار نظافت و شست و شو و رفت و روب. و تکرار تقلا برای دعوت خواب به چشمان خسته‌ی کودک. و آه. آه از این تکرار. و تکرار تاملات فلسفی در باب اینکه چرا غریزه‌ی اطفال معیوب است؟ خواب و خوراک که نیاز ضروری و زیستی آدمیزاد است چرا اینهمه با مقاومت روبروست؟ چرا باید از بین اینهمه تکرار، سخت‌ترین آنها ضروری‌ترینش باشد؟ چرا نیروی برتر یک دکمه برای خوابیدن و یک دکمه برای سیر شدن بچه‌ی آدم تعبیه نکرد؟ چرا یک طفل نباید به همان قشنگی که همه‌چیز را کشف و زیر و رو و متلاشی میکند، نیازهای زیستی‌اش را بی‌که کسی از نفس بیفتد انجام دهد؟
بعد اینهمه تکرار، وقتی طفلم خوابید و همه‌چیز از ریتم افتاد، مینشینم و ترومایم را شفا میدهم، اتفاقات روز را مرور و هضم میکنم. حالا به جای اینکه بخوابم، باید بلند شوم و خانه‌ی زیر و رو شده را به حالت قبل برگردانم تا فردا رییس بتواند خوب آشفته‌اش کند. به این فکر میکنم که روزمره‌ام به ندرت فرصتی برای فکر و تعمق در چیزی باقی میگذارد.گاهی موقع خواب رییس، کتابی که مدتهاست دست گرفته‌ام دو‌سه صفحه جلو می‌رود. یاد مطلبی که چندوقت پیش جایی خوانده بودم افتادم طرف دانشجوی شکاف علم بود. مضمونش این بود که آنکه مشغول شکافتن علم است و در این راه متحمل رنج زیاد می‌شود باید به خودش افتخار کند. افتخار کند که مثل احمق‌های دور و ورش زندگی نمیکند و دارد مرزهای علم را جابجا میکند، اینطوری مصائب راه برایش گواراتر می‌شود.
این جمله توی سرم روزی صدبار زنگ می‌خورَد. مثلا وقتی که شیرعسلی که درست کردم، همه‌جای خانه ریخت الا توی دهان طفلم ولو قدر یک قطره. و من خشمم را قورت دادم و در سکوت شیرعسل را جمع کردم. وقتی کودکم از روی محبت پرید روی شکمم و روده‌هایم را توی گلویم فرستاد، زبانش را فهمیدم و به جای اخم بغلش کردم و بوسیدم و ابراز محبت یواش را یادش دادم. وقتی صبح که می‌خواست بیدارم کند چنگال‌های چون عقابش را توی پلک و چشمم فرو کرد. و من یادش دادم چطور با دستهایش بگوید نازی تا کسی بیدار شود. وقتی تمام گلهای توی گلدان را پرپر کرد و من بهش یاد دادم به جایش گل را ببوید و نوازش کند تا بیشتر زنده بماند. وقتی دیدم غذایی که آماده شدنش یک ساعت زمان و توان گرفت دو قاشقش خورده شد و باقیش روی زمین ریخت، در سکوت تمیزش کردم و فهمیدم باید جور دیگه‌ای سیرش کنم. من برای این جنس خستگی‌های روزمره، نمی‌توانم به خودم هیچ‌جور امیدواری بدهم. این روزها از نظر شکافندگان علم و اغلب روشنفکران -و حتی خود سابقم- احمق خود منم که طفلی را به این دنیای کثیف آوردم. میخواستم نکنم که حالا خسته هم نباشم. هوم؟ من اما یک بار با خودم تمام این محاسبات را کرده بودم. میدانستم که حیات را دوست دارم. بودنی که به من امکان تجربه داد را بسیار دوست دارم. دوست داشتم این را به کسی دیگر هم هدیه کنم. آدم‌ها از تحمل رنج انتخاب‌هایشان ناگزیرند. چون رنج این دنیا ناگزیر است. حتی اگر انتخاب نکنی هم رنج ناگزیر است. پس چه بهتر که نوع مشقت را خودت انتخاب کنی. اما اینکه مشقت خودت را از مشقت دیگران برتر بدانی دیگر یکجور حماقت مدرن است. بعد به این فکر میکنم که اگر نیوتون جاذبه را کشف نمیکرد، حیات باز هم ادامه میافت. مادرها باز هم طفل‌هایشان را بزرگ می‌کردند و بهشان امکان تجربه‌ی حیات را میدادند. لذت باز هم از بین رنج خودش را اثبات می‌کرد. ادیسون اگر برق را کشف نمیکرد یا بل اگر تلفن را اختراع نمیکرد باز هم حیات افتان و خیزان خودش را ادامه میداد همانطور که تا به آن روز ادامه داده بود. اما اگر مادر ادیسون تصمیم میگرفت غذا دهانش نگذارد و آب بینی‌اش را نگیرد و یا حتی پرستاری هم اختیار نکند که این کارها بکند او ادیسون نمی‌شد که بخواهد چیزی کشف و اختراع کند. خب طبعا یک آدم دیگری جای ادیسون همان کار را می‌کرد. اما حرفم این است که حیات روی چرخ‌دنده‌های نامرئی جریان دارد. یک ماشین بدون یک قطعه‌ی کوچک اما ضروری هرگز کار نمیکند. مزرعه‌ها بدون وجود کارگرها به درو نمیرسند و غذا به دهن گشاد تویی که هرکه مشغول شکاف علم نیست را احمق فرض میکنی نمیرسد. به یادآر که سال‌ها پیش از آنکه تو سخت مشغول مباهات به دستاورد عظیمت باشی، زنی لذت و معنای زندگی را در شستن باسن کثیف تو میدید. فکر میکنم تنها امیدواری که می‌توانم به خودم بدهم همین باشد که حاصل مشقت‌هایم چنین آدم باد به کله‌ای نباشد. گاهی فکر میکنم لابد آن آدم شرایط سختی را پشت سر گذاشته شاید حق دارد اینهمه به خودش بنازد. اما نه. هیچ رنجی مجوز تحقیر دیگری نیست. تحقیر دلیل حقارت است. از پشت نقاب هم فریاد میزند. یادم باشد به طفلم بیاموزم اگر تمام سختی‌های عالم را هم کشید، رییس دنیا هم که شد، هرگز رنج دیگران را کمتر از رنج خودش و خودش را لبه ی تیغ دنیا نداند.
عشق مزخرفه. دردناکه. دردافزائه. وحشتناکه. تو رو وامیداره به خودت شک کنی. خودتو بیرحمانه قضاوت کنی. از دیگران زندگیت فاصله بگیری. از خودت فاصله بگیری. ترسناکت میکنه. عوضت میکنه. کاری میکنه به سر تا پات حساس بشی. حرفایی بزنی کارایی بکنی که هرگز فکرشم نمی‌کردی. همه‌ی اون چیزیه که آدمیزاد توی این دنیا دنبالشه. همه‌ی این بازیا و نمایشا واسه عشقه. اما وقتی بهش میرسی چیه؟ جهنم. ما برای جهنممون شریک میخوایم. نمیخوایم توش تنها باشیم. بعضیا میگن ماموریت آدمیزاد همینه. که بفهمه جای درست و آدم درست کیه.. همه میگن همونجا و همون‌کس که حست میگه. همونکه دلت میگه. اگر حرف دلتو گوش کنی عشق آسونه. من اما میگم هرجور نگاهش کنی سخته. خیلی سخته. عشق آسان نداره. عشق لنگرگاهی نیست که بهش برسی و کنارش مأوا بگیری. آدم باید خیلی قوی باشه که بدونه عشق فقط تلاطمه. اینکه باوجود این باز مرتکبش بشه، قدرته. عشق چیزی نیست که آدم‌های ضعیف از پسش بربیان. عاشق بودن امید می‌خواد. امید زیاد. امید خیلی زیاد. شاید تنها شانسی که آدم توی عشق بیاره این باشه که شریک جرمش بهش امید بده. همین.
اگر قرار باشد روزهای مادری‌ام را ترسیم کنم یک نقاشی ناتمام با یک پیرنگ و رنگ نصفه‌نیمه بهترین تجسم روزهای من است. روزها سرشار از شگفتی‌اند. هر کاری فقط می‌تواند شروع شود. تمام شدن امری که شروع شده بدون وقفه در میان مثل شبدر چهارپر تقریبا نایاب است و اگر بشود معلوم نیست کارمای خوب کدام کردار نیک است. رئیس به درستی اینطور به من فهمانده که همه‌ی مناسبات روزمره در بهترین حالت دومین و سومین اولویت است، و اولین فقط اوست. روزمره‌ی مادرانه‌ی من تلفیقی از تمام ناتمامها بوده. خواب ناتمام. حاوی رویا و کابوس ناتمام. بیداری نیمه با تنی نیمه بیدار و ذهنی نیمه خواب. دستشویی ناتمام. سکس ناتمام. غذای ناتمام. چای یخ‌کرده‌ی ناتمام. کتاب‌و پادکست ناتمام. فیلم ناتمام. سریال؟ آه مگر توی همان خوابِ ناتمام! ورزش ناتمام. نماز ناتمام. آشپزی ناتمام. نظافت ناتمام. دیگر چه …یو نیم ایت. حتی حس‌های ناتمام. که باید مثل سیب نرسیده از شاخه چیدشان و همانطور کال گازشان زد و بعد خورده نخورده توی سطل انداخت. مثلاً مشغول غصه خوردنی که رئیس با شادی زاید‌الوصفی در حالی که دو لباس زیر را که معلوم نیست از کجا پیدا کرده دور گردنش انداخته، خیلی عادی قدم‌زنان وارد صحنه می‌شود. طبعا غم و غصه هنوز هضم نشده یادت می‌رود و باید قاه‌قاه به این صحنه بخندی. یا مشغول شادمانی هستی که ناگهان با دیدن رئیس که تصمیم گرفته قوطی نرم‌کننده را روی خودش خالی کند، لبخندت می‌خشکد و شادیت عین حباب می‌ترکد و معدوم می‌شود. از اینهمه ناتمامها تا آخر‌روز شاید فقط بشود نیمیش را تمام کرد. حس بی‌کفایتی ذره‌ذره مثل صدکیلو بار روی شانه‌های روانم سنگینی میکند. با اینحال دیروز که از بی‌رمقی یک گوشه افتاده بودم و بازی‌کردنش را نگاه میکردم، از اینکه حلقه‌ها را با طمانینه توی استوانه می‌انداخت و همین کار را با تمرکز چندبار از اول تا آخر انجام داد، اشک توی چشمهام لرزید. انگار همین توانستن ساده جبران تمام نتوانستن‌هایم شده بود. مادر بودن دنیای عجیبی‌ست.
-مارکو از ایران سوغات چه آوردی؟ -سه کیلو گوشت و دنبه!
کاریش ندارم و میذارم باهام باشه. جای شکر باقیه که حداقل لذت خوردن رو به همراه داشت و خودم بر طبقات خودم افزودم، و پروتز و فیلر نیوردم سوغات. هوم؟ دیگه چطور دلداری بدم به خودم.
به جد اعتقاد دارم چشم مرد‌ها علاوه بر داشتن ایکس‌ری، ترازوی دقیقی هم هست. رفیقی این اواخر گفت توی این مدت وزنت زیادتر نشده؟! با قاطعیت گفتم که نه! حالا که اومدم روی ترازوی دقیق میبینم بعععله. سه کیلو ناقابل برام کشیدن و بردم. یادم باشه از این ویدئو زردهای اینستا براش بفرستم، که درمورد چیزی که کسی در عرض چندثانیه نمی‌تونه عوض کنه نباس نظر داد! و‌بگم با اینحال حق با چشم‌های ژرف‌نگر و باریک(ن)بین تو بود.